عملیات کربلای یک
منطقه عملیاتی کربلای یک شهر مهران بود که دشمن بعثی در راستای استراتژی دفاع متحرک خویش این شهر و ارتفاعات مشرف به آن به نام قلاویزان را به تصرف خویش درآورده بود. این ارتفاعات بدلیل اشراف بر شهر و روستاهای اطراف نظیر منصور آباد،بهروزات،امام زاده حسن، قلعه کهنه ،فرخ آباد،هرمز آباد ،فیروز آباد و باغ های کشاورزی در دست هر نیروی نظامی باشد کنترل منطقه را در دست می گیرد چرا که از آن جا دید و تیر خوبی نسبت به منطقه دارد. بلند ترین نقطه ارتفاعی آن 223 متر می باشد. منطقه عموماً بصورت دشت بوده و دارای تابستان های بسیار گرم (24 تا 48 درجه )و با کاسته شدن هوا در پاییز ، بارندگیها نیز از اواخر پاییز شروع می شود. جهت بادها غالباً غربی-شرقی است که در پاییز شدت می گیرد. در تابستان ابری وجود ندارد و زمستان غالباً ابری و نیمه ابری است که با رعد و برق شدید همراه است. از لحاظ جغرافیای انسانی نیز دارای مذهب شیعه ولی از لحاظ اقتصادی ضعیف می باشند.
تیپ 15امام حسن مجتبی ع در راستای ماموریت جدید خویش خود را جهت اعزام به منطقه مهران آماده می کرد، با تغییر منطقه عملیاتی نیروهای تیپ که در ابتدا آموزش های ویژه آبی-خاکی (رزم در آب و باتلاق ) دیده بودند در کوهستان نحوه رزم و مقابله را فرا گرفته بودند ، در وضعیت جدید باید در دشتی که محل مناسب برای رزم زرهی بود و از سوی دیگر گرمای زیاد و خشک و خاک نرم و پوک آن از ویژگی های مهم منطقه نبرد جدید بود.
با حرکات و تکهای عراق در مناطق مختلف عملیاتی که بر اساس غافلگیری و اتکا به تجهیزات اهدایی شرق و غرب و کمکهای مالی زیاد کشورهای حوزه خلیج فارس فارس صورت میگرفت قصد داشت با این طرح جدیدش یگان های ما را منصرف کرده و از تمرکز قوا جهت عملیات آفندی جلوگیری کرده و با این کار باعث می شد که تمام نیروهای ما در تمام مناطق درگیر شده و از حالت آفندی به حالت پدافندی تبدیل شده و در یک فرایند فرسایشی سبب استهلاک امکانات و دلسرد شدن نیروهای رزمی را در پی داشت چرا که با تکهای فوق در تمامی جبهه های غرب ، میانی و جنوب ما را مجبور به دفاع کرده بود. نیروی زمینی سپاه جهت مقابله با این تحرک و خنثی نمودن آن تصمیم گرفت با عملیات آفندی این وضعیت را تغییر داده و نگذارد دشمن به اهداف خود نائل آید لذا تصمیم گرفت با فراخوانی تعدادی از یگان های سپاه از جمله تیپ 15 آبی- خاکی امام حسن مجتبی (ع) به منطقه مهران مناطقی که دشمن آنها را به تصرف در آورده بود را مجدداً باز پس گیرد؛ لذا به دستور نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تیپ 15 امام حسن مجتبی ع که در منطقه کردستان ماموریت داشت خیلی سریع به منطقه عملیاتی کربلای یک نقل و انتقال کرد و قرارگاه تاکتیکی تیپ در منطقه صالح آباد استقرار یافته و گردان ها را در کنار رودخانه کنجان چم مستقر نمودند . گردان ها و واحدهای تیپ در این منطقه چادر زده و با توجه به گرمی و خشکی بیش از حد هوا وجود آب رودخانه کنجان چم یک مزیت جهت جلوگیری از گرمازدگی نیروها و تجدید روحیه آنان بود ، در این موقع با توجه به این که مرحله اول عملیات شروع شده بود دشمن مرتباً منطقه را بمباران ولی به علت رعایت اصل پراکندگی نیروها و محل های اسکان آنان از جمله چادرها کمتر به نیروها تلفات وارد می آمد.
در ماموریت محوله به تیپ 15 امام حسن مجتبی ع با هدف دور کردن و عقب راندن نیروهای دشمن از شهر مهران قرار گردید شب 12/4/65 از طرف خسروآباد به سمت فیروزآباد رفته و روستای فیروز آباد را تصرف کرده و 500 متر بعد از فیروزآباد با زدن خاکریز توسط واحد مهندسی تیپ خط پدافندی تشکیل می داد و جهت پشتیبانی نیروها قول حمایت بوسیله تانک و توپ های 106 را داده بودند که در منطقه به همراه نیروها حرکت کنند که بعد از توجیه نسبت به منطقه ، گردان ها نیروهایشان را در خاکریزهای قبلی عراق نسبت به شهر مهران موقتاً استقرار دادند که ساعت 10 گردان های امام حسین (ع) ، سیف الله و روح الله نیروها به حالت دشتبان در سطح منطقه عملیاتی موضع گرفتند. از آنجایی که نیروهای عراقی احتمال عملیات از طرف رزمندگان را می دادند آتش تهیه سنگینی را در سطح منطقه شروع کرده بودند که حرکت را خیلی مشکل کرده بود بطوریکه تمام منطقه را تبدیل به دود و آتش کرده بود و مرتب با گلوله های منور منطقه را روشن می کرد که باعث کند شدن نیروهای خودی می شد. سرانجام با فداکاری و تلاش فراوان رزمندگاه تیپ 15 امام حسن ع در مقابل روستای هرمز آباد گردان های تیپ استقرار یافتند و با کندن سنگر های انفرادی خط موقت تشکیل و به پدافند منطقه مشغول شدند . دشمن نیز آتش خود را روی خط ما متمرکز کرده و آتش شدیدی را روی منطقه می ریخت که تعدادی از نیروها زخمی شدند که با این وضعیت بنا به دستور تیپ گردان ها از آنجا مقداری عقب نشینی کردند که در سنگر هایی که مربوط به ادوات عراقی بود مستقر شده ولی صبح عراقیها فیروزآباد را تخلیه کرده و عقب نشینی نمودند که شب بعد مورخ 1/4/65 از هر گردان یک گروهان را به منطقه فیروز آباد بردند که با این کار توسط لودرها خاکریز بعد از فیروزآباد کنار رودخانه گاوی به سمت چپ احداث شد که قبل از روشن شدن هوا
گردان ها به سمت خط جدید احداث شده رفتند و در آنجا مستقر شدند بطوریکه گردان امام حسین (ع) در کنار رودخانه گاوی و در جناح چپ او گردان روح الله استقرار پیدا کرده بود ولی دشمن با روشن شده هوا آتش شدید خود را در منطقه ادامه داده بطوریکه روی خط جدید ثبت تیر کرده و مرتباً با خمپاره زیر آتش شدید خود قرار می داد ولی گردان ها به محض استقرار شروع به ساخت سنگر های انفرادی کرده بودند . از سوی دیگر بدلیل پایین بودن بستر رودخانه گاوی در جناح راست تیپ 15 از سطح زمین و عمود بودن آن بر خط عملیاتی ، امکان نفوذ و پیشروی دشمن از داخل بستر رودخانه مهیا بود که به همین دلیل هوشیاری ودقت عمومی نیروهای رزمنده را در دفاع و پدافند دقیق منطقه می طلبید.
برادران رزمنده حکیم الهی،شهید مرتضی روحیان
عملیات در مهران توسط رزمندگان ادامه یافت تا در نهایت لشکر 10 سیدالشهدا(ع) در ارتفاعات قلاویزان عمل کرده و آنجا را پس گرفت و ارتفاع مهم 223 را که مشرف به منطقه بود را در تصرف خویش گرفت و در نهایت خط نیروهای خودی در مهران تثبیت شد. تلاش عراق جهت تصرف مجدد مهران ناکام ماند و استراتژی متحرک عراق به تاریخ شکست های ارتش عراق پیوست و برگ زرینی در حماسه رزمندگان اسلام خصوصاً تیپ 15 امام حسن مجتبی ع در دفاع مقدس در تاریخ دفاع مقدس ثبت شد هر چند در این عملیات تعدادی از رزمندگان اسلام به خصوص فرمانده دلاور مرتضی روحیان پس از سالها جهاد خستگی ناپذیر مزد زحمات خود را گرفته و به دوستان شهیدش پیوست.